اوردنچر دندانپزشکی چیست؟
خرابی دندان یکی از عمده‌ترین مشکلات در حوزه دندانپزشکی است. دندان افرادی که بهداشت دهان و دندان خود را جدی نمی‌گیرند، به مرور زمان دچار پوسیدگی می‌شود. در صورتی که پوسیدگی دندان در مراحل اولیه کنترل و درمان نشود، میتواند کل ساختار دندان را نابود کند. در این مواقع دندانپزشک چاره دیگری جز کشیدن دندان ندارد. جای خالی دندان هم از نظر زیبایی و هم از جوانب دیگر برای فرد مشکل ایجاد می‌کند. امروز به لطف روش‌های جدید دندانپزشکی میتوان جای خالی دندان‌ها را برای همیشه پر کرد. یکی از این روش‌ها اوردنچر Overdenture است.
اوردنچر دندانپزشکی چیست؟
اوردنچر تلفیقی از دندان مصنوعی و ایمپلنت دندان است. در اوردنچر دندان مصنوعی روی پایه ایمپلنت سوار می‌شود و نسبت به دندان‌های مصنوعی استحکام و دوام بیشتری دارد. علاوه بر این در افرادی که به دلیل سانحه و یا بالارفتن سن دندان های خود را از دست داده‌اند، نیز میتوان از اوردنچر برای پرکردن جای خالی دندان‌ها استفاده کرد. خالی بودن جای دندان مشکلات مختلفی برای فرد به همراه دارد که عبارتند از:
سایش لثه‌ها
جابه‌جایی دندان ها
کاهش اعتماد به نفس
مشکلات مربوط به زیبایی
انواع اوردنچر دندانپزشکی
اوردنچر دندانپزشکی به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. هر کدام از انواع مختلف اوردنچر دندانپزشکی مزایا و کاربردهای خاص خود را دارند. اوردنچر هیچ گاه دچار پوسیدگی نمی‌شود و دوره نقاهت آن کوتاه‌تر از ایمپلنت است. در این بخش از مقاله به بررسی انواع اوردنچر دندانپزشکی می پردازیم.
اوردنچر بر پایه ایمپلنت
در این روش، پروتز دندانی روی پایه ایمپلنت قرار می‌گیرد. ایمپلنت در این روش به کمک تاج تلسکوپی به پروتز دندانی متصل می‌شود. تعداد ایمپلنت‌ها در این روش بسته به فشاری که به آن‌ها وارد می‌شود، متفاوت است و به صلاحدید دندانپزشک بستگی دارد. در فک پایین حداقل 2 ایمپلنت و در فک بالا حداقل 4 ایمپلنت میتوان جاگذاری کرد. هر چه تعداد ایمپلنت‌های کاشته شده بیشتر باشد، نتایج اوردنچر دندانپزشکی موفقیت آمیزتر خواهد بود.
فرق اوردنچر و ایمپلنت چیست؟
سوال بسیار پرتکرار در مورد اوردنچر دندانپزشکی، تفاوت میان آن با کاشت ایمپلنت است. همانگونه که گفته شد اوردنچر بر پایه ایمپلنت است اما تفاوتی بین اوردنچر و ایمپلنت وجود دارد. در روش ایمپلنت باید هر کدام از تاج‌های دندان با یک پیچ مخصوص در داخل فک ثابت شوند اما براساس انواع اوردنچر، ممکن است دندان مصنوعی همانند ایمپلنت به استخوان فک ثابت و دائمی گردد و یا اینکه به صورت میله‌ای و یا توپی بر روی آن قرار گیرد.
اوردنچر بر پایه ایمپلنت و لثه
در روش اوردنچر بر پایه ایمپلنت و لثه، دو ایمپلنت در دندان کاشته شده و سپس به کمک یک میله به هم متصل می شوند. یک ایمپلنت به جای دندان نیش و یک ایمپلنت به جای دندان آسیا گذاشته می شود. به اوردنچر بر پایه ایمپلنت و لثه، اوردنچر میله‌ای هم گفته می شود. به این ترتیب در این روش نگهداری پروتزهای دندانی با همکاری لثه و ایمپلنت صورت می گیرد.
اوردنچر با پایه لثه
اوردنچر با پایه لثه، به صورت ثابت اجرا می شود. در این روش، ایمپلنت‌هایی درون فک بالا و فک پایین قرار داده شده و سپس پروتز روی آن‌ها نصب می شود. پروتزها در این روش به صورت اختصاصی و با توجه به ویژگی‌های ایمپلنت طراحی می شوند.
مزایای اوردنچر چیست؟
مهم‌ترین مزیت اوردنچر، پرکردن جای خالی دندان های از دست رفته و جلوگیری از پیامدهایی است که بالاتر در مورد آن ها صحبت کردیم. در روش دندان مصنوعی، دندان‌ها مستقیما روی لثه قرار گرفته و به تدریج باعث سایش لثه می‌شوند. این در حالی است که در روش اوردنچر، دندان مصنوعی روی پایه ایمپلنت قرار گرفته و از سایش لثه‌ها جلوگیری می‌کنند. از دیگر مزایای این روش میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
استحکام و دوام عالی
قیمت مناسب و مقرون به صرفه تر نسبت به سایر روش ها
راحتی در غذاخوردن
بدون لقی و جابه‌جایی
کیفیت بالا
تحلیل کمتر استخوان فک نسبت به دندان مصنوعی
احتمال موفقیت بسیار بالا
کاهش آسیب به لثه‌ها
بازگشت 90 درصدی توانایی جویدن بیمار
بدون خونریزی و عفونت
از بین رفتن حرکات افقی پروتز دندان
کاهش تجمع غذا در زیر لثه و پروتز دندان
علاوه بر در این روش میتوان پروتز دندان را شب‌ها خارج کرده و استخوان فک و لثه‌ها را از فشار خارج کرد.
مشکلات اوردنچر دندان
در کنار تمامی مزایا و کاربردهای گفته شده اوردنچر، معایب معدودی نیز وجود دارند که دانستن آن ها خالی از لطف نیست.
امکان تحلیل رفتن لثه ها در اوردنچر نیز وجود دارد
اوردنچر بر پایه لثه میتواند باعث تحلیل رفتن استخوان های فک و یا لثه شود و افراد جوانی که از این روش برای ترمیم دندان استفاده می کنند، بیشتر از کهن سالان در معرض بروز این مشکل هستند. از این جهت بهتر است تا پیش از به کار بردن اوردنچر از ویژگی های آن مطلع بود و بر اساس شرایط جسمی یکی از بهترین روش ها را برای ترمیم دندان انتخاب کرد که عوارض و مشکلات کمتری به همراه داشته باشد.
امکان بروز عفونت در روش اوردنچر وجود دارد
کسانی که از اوردنچر به منظور ترمیم دندان استفاده می کنند، باید بعد از به کار بردن آن بهداشت دهان و دندان را رعایت نمایند تا از بروز عوارض و مشکل جلوگیری کنند. زیرا اوردنچر میتواند باعث عفونت لثه شود و آسیب هایی را ایجاد کند که با رعایت بهداشت دهان و استفاده از دهان شویه و مسواک میتوان این مشکلات را به حداقل رساند که به عنوان مهنرین معایب و مشکلات اوردنچر به شمار می رود.
اوردنچر دندان نیاز به استحکام و تراکم استخوانی کافی در فک دارد
چنانچه افراد بخواهند از این روش بر پایه ایمپلنت استفاده کنند، باید تراکم استخوانی کافی در فک خود داشته باشند تا پزشک امکان نصب پایه تیتانیومی ایمپلنت را در فک اشخاص داشته باشد. زیرا پایه تیتانیومی ایمپلنت پس از قرار گرفتن در فک با استخوان آن پیوند می خورد و استحکام مورد نظر را به دست می آورد؛ در حالی که اگر تراکم استخوانی فک کافی نباشد، پایه امکان برقراری پیوند با استخوان فک را پیدا نمی کند و استحکام کافی به دست نمی آورد. با بروز این اتفاق نتیجه کلی اوردنچر بر پایه ایمپلنت با مشکل مواجه می شود و هزینه پرداخت شده در این راستا به هدر می رود.
این مساله در حالی است که همه متقاضیان اوردنچر خصوصا افرادی که در سنین بالا قرار دارند، از تراکم استخوانی کافی در فک برخوردار نیستند و امکان استفاده از این روش را پیدا نمی کنند. به همین دلیل وجود این محدودیت را می توان یکی از معایب و مشکلات اوردنچر در نظر گرفت.
نیاز به تعویض پروتز های دندانی در دوره زمانی مشخص خواهد بود
اوردنچر یک روش دائمی برای ترمیم دندان محسوب نمی شود و در دوره های زمانی مشخصی باید برای ترمیم پروتز های دندانی اقدام کرد که این مساله باعث افزایش هزینه های اوردنچر در دراز مدت می شود. معمولا بر اساس شرایط افراد و رعایت مراقبت های بعد از اوردنچر توسط آن ها، در یک دوره زمانی 5 الی 7 ساله به تعویض پروتز های دندانی نیاز خواهد بود.
مراقبت های بهداشتی اوردنچر دندانی دشوار است
از دیگر معایب و مشکلات اوردنچر، باید به وجود سختی هایی برای رعایت بهداشت دهان اشاره کرد. اوردنچر بر پایه ایمپلنت به گونه ای است که در آن باید حتما به بهداشت اباتمنت که اتصال دهنده پایه و پروتز دندانی است، توجه داشت و انجام این کار با سختی هایی رو به رو است زیرا اباتمنت در بخش زیرین پروتز های کامل دندانی قرار می گیرد و تمیز کردن آن می تواند سخت باشد.
سخن پایانی
اوردنچر راهی برای جایگذاری دندان های از دست رفته دهان بوده و بر پایه ایمپلنت در دهان گذاشته می شود اما این فرایند در کنار مزایای بی پایان، معایبی نیز دارد. در این مقاله تلاش کردیم تا اوردنچر دندانی را به همراه انواع، مزایا و معایب آن بررسی کرده و به تشریح تفاوت آن با ایمپلنت را بیان کنیم. به طور کلی اوردنچر دندان صرفا برای افرادی با استحکام استخوانی مناسب و همچنین از دست رفتگی تمامی دندان ها قابل استفاده می باشد و در غیر این صورت استفاده از این روش ممکن نخواهد بود.