یکی از مهم ترین فرآیندهای انجام درمان ریشه، انتخاب فایل مناسب است. این انتخاب از این رو اهمیت پیدا می کند که پاکسازی مکانیکی و ایریگیشن (irrigation) سیستم کانال ریشه هدف و قدم اول انحام روت کانال بوده و انجام بی نقص آن می تواند به یک درمان ریشه عالی ختم شود. برای این که بتوانید بهترین فایل دندانپزشکی را برای کار خود تهیه کنید نیاز است که با انواع آن آشنا باشید.
از فایل ها برای درمان اندو استفاده می شود. اما خود فایل ها به دو دسته کلی اندو دستی و اندو روتاری تقسیم می شوند. استفاده از انواع فایل عصب کشی در دندانپزشکی از اواسط قرن هجدهم آغاز شد و در طی قرن بعدی این فایل ها به حداکثر محبوبیت خود دست رسیدند. امروزه این فایل ها طبقه بندی های متعددی دارند که به طور کلی میتوان آن ها را در چهار دسته کلی فایلهای تجسسی یا Exploring، فایلهای عصب کشی یا Extirpating، فایلهای پرکننده یا Fillingو فایلهای Enlarging (برای پاکسازی و شکلدهی) جای داد.
برای این که بتوانیم به سوالی که در عنوان مقاله ذکر شده است پاسخ دهیم، باید به سراغ دسته بندی آخر یعنی فایل های مخصوص پاکسازی کانال ریشه برویم. این فایل ها خود به دو دسته روتاری و دستی تقسیم شده اند که فایل های H و فایل های نوع K از نوع دستی آن محسوب می شوند. اما بهتر است هرچه سریع تر به سراغ سوال اصلی این مقاله برویم.
یکی از سوالاتی که همواره بسیاری از دندانپزشکان را در هنگام انتخاب و خرید فایل های دستی همراهی می کند، تفاوت میان نوع K و H است. فایلهای دستی نوع K و H هر دو از جنس ترکیبابی چون فولاد ضد زنگ و آلیاژ نیکل و تیتانیوم ساخته میشوند و هر یک نقاط قوت و ضعف بخصوص خود را دارند. به طور کلی، فایلهایی که از جنس فولاد ضد زنگ هستند فاقد خاصیت الاستیک بوده و در عوض فایلهای نیکل- تیتانیومی (یا به اصطلاح فایلهای NiTi) با انعطاف پذیری بالای خود برای درمان کانالهای منحنی، گزینهای ایدهآل در نظر گرفته میشوند.
علاوه بر آن، فولاد ضد زنگ نیروی برشی (cutting force) قابل توجهی را به این فایلهای دستی میبخشد که این نیرو در مقایسه با فایلهای نیکل تیتانیومی، بسیار بالاتر است. این در حالی است که فولاد از نظر مقاومت در برابر شکستن ضعیفتر از NiTi عمل میکند. به همین جهت معمولاً استفاده از فایلهای نیکل تیتانیومی امنیت بیشتری را برای بیمار رقم خواهد زد. حالا برای این که تفاوت میان این دو فایل برایتان واضح تر شود، به بررسی هر یک از آن ها خواهیم پرداخت.
اولین نکته که فایل های دستی را از یک دیگر متمایز می کند، شکل سری آن هاست. فایلهای K از بلنک ها یا دیسک های مربعی یا مثلثی شکل ساخته می شوند. با وارد کردن نیروی پیچشی به این فایلها، انتهای فعال آن ها به صورت مارپیچ عملکرد روتاری خود را اعمال خواهد کرد. این فایل ها پر استفاده ترین فایل های دستی در مصارف درمان ریشه به حساب می آیند و تقریباً در تمامی مواردی که احتیاج به درمان اندودنتیک باشد کاربرد دارند. اما سطح مقطع بلنک فایلهای H یا Hedstrom به صورت منحنی یا گرد طراحی شده است. این فایلها با استفاده از نیروی برشی قابل توجه و طراحی منحصر به فرد خود، کارایی بالایی در درمان اندودنتیک داشته و به عنوان یک گزینه بسیار عالی برای درمان کانال ریشه به حساب می آیند.
نیروی برشی K فایل دندانپزشکی در حد متوسط بوده و این موضوع این فایل ها را برای تمامی تکنیکهای آمادهسازی و همینطور به منظور ایجاد فضا در کانالهای با انحنای زیاد به انتخابی ایدهآل تبدیل می کنند. زاویه بین شیار برشی و محور طولی فایل K عموماً در محدوده بین 25 تا 40 درجه تخمین زده می شود. شیار فایل دستی H به شکل مارپیچ پیوسته طراحی شده است. زاویه بین این شیار و محور طولی ابزار نزدیک به 90 درجه بوده و بنابراین از فایل های H تنها می توان برای حرکت طولی در کانال ریشه استفاده کرد. به همین دلیل برای اینکه از حداکثر پتانسیل این فایل ها استفاده کنید بهتر است آن ها را به همراه یک ابزار روتاری به کار ببرید. به عبارت دیگر، این فایلها به طور ویژه برای شکل دادن به کانال ریشه بعد از پاکسازی توسط فایل K مورد استفاده قرار می گیرند.
یکی دیگر از تفاوت های اصلی بین دو نوع فایل دستی دندانپزشکی، محل استفاده درست آن هاست. K فایل ها را می توان به دلیل شکل به خصوص و قدرت برش متوسط آن ها تقریبا در تمام نواحی کانال استفاده کرد. اما در استفاده از H فایل ها باید کمی محتاط تر باشید. استفاده از فایل دستی H برای قسمت پایین کانال توصیه نمی شود زیرا خطر پاره شدن فورامن به دلیل قدرت بالای برش این فایل ها افزایش می یابد.
پیش تر نیز در بخش آکادمی یونیت مقاله ای با عنوان "معرفی فایل اندو دندانپزشکی و انواع آن" به بررسی انواع مختلف فایل ها پرداخته بودیم. در این مقاله تلاش کردیم تا تفاوت های میان K فایل ها و H فایل ها را به طور تخصصی تری برای شما بیان کنیم. دندانپزشکان بایستی بسته به شرایط هر بیمار، مناسب ترین فایل را برای درمان ریشه انتخاب نموده و از باکیفیت ترین برندهای موجود در بازار برای مصارف مد نظر خود بهره جویند. شما میتوانید لیستی از بهترین برندهای فایلهای دستی اندودنتیک H و K به همراه قیمت و امکانات هر یک را در فروشگاه یونیت پیدا کنید. پیشنهاد می کنیم که برای مطالعه مقالات بیش تر با آکادمی ما همراه باشید.