جرم دندان یکی از اصلی ترین عوامل ایجاد پوسیدگی در دندان و بیماری های لثه است. دستگاه کویترون یا جرمگیر دندانپزشکی با استفاده از امواج اولتراسوند یا فراصوت و ایجاد ارتعاش در سری هندپیس خود باعث شکستن بافت جرم های دندانی و از بین بردن آن ها می شود. جرمگیری یکی از ضروری ترین کارهای دندانپزشکی است به همین علت وجود یک دستگاه جرمگیر دندانپزشکی در هر مطبی واجب خواهد بود.
نوک قلم نصب شده بر روی هندپیس دستگاه جرم گیری دندان در محدوده فرکانسی 25 تا 30 کیلو هرتز ارتعاش می کند. روزنه باریکی در نوک قلم وجود دارد که در هنگام استفاده از دستگاه، آب از طریق آن به نوک قلم پاشیده می شود و به دلیل ارتعاش، آب به صورت اسپری پخش شده و حباب تشکیل می شود. آب اسپری شده علاوه بر خنک کردن دندان و سرد نمودن قلم باعث سایش شده و به عمل جرمگیری نیز کمک می کند.
دستگاه های جرمگیر دندانپزشکی امروزه در انواع مختلفی تولید می شوند و تنوع بالایی دارند. انواع دستگاه جرم گیر دندان را می توان از جنبه های مختلف دسته بندی کرد.
به دو نوع داخل یونیتی و پرتابل (Portable) تقسیم می شوند. دستگاه جرمگیر داخل یونیتی همان طور که از نامش پیداست داخل یونیت تعبیه می شود و از قیمت پایین تر و ابعاد کوچک تری برخوردار است. در این نوع از دستگاه های جرمگیر منبع آب مستقلی وجود ندارد و نمی توان آن را جا به جا کرد.
دستگاه جرمگیر پرتابل برخلاف نوع داخل یونیتی به صورت جدا به یونیت متصل می شود و می تواند منبع آب مستقل داشته باشد. این دستگاه جرمگیر را می توان از یونیت جدا کرد و به راحتی قابلیت جا به جایی دارد.
همانطور که گفتیم اساس کار دستگاه کویترون یا جرمگیر دندان ایجاد ارتعاش در سری هندپیس با استفاده از امواج فراصوت است. از این رو به آن ها دستگاه جرمگیر اولتراسونیک نیز می گوییم. این دستگاه بر اساس نوع سیستم ارتعاش به 3 دسته طبقه بندی می شود.
در دستگاه کویترون لرزش از طریق عملکرد سیستم داخلی قلم صورت می گیرد. به این صورت که در داخل قلم سیم پیچ و ورقه هایی وجود دارد. در ابتدا ولتاژی به دو سر سیم پیچ وارد شده و میدان مغناطیسی در آن ایجاد می شود. این میدان باعث نوسان ورقه یا تیغه ها شده و این نوسان به نوک هندپیس انتقال پیدا می کند.
در دستگاه جرمگیر ایرفلو ایجاد ارتعاش توسط هوای فشرده انجام می شود. انتقال این ارتعاش توسط محور توخالی مرکزی این دستگاه که با آب پر می شود صورت می گیرد.
در دستگاه جرمگیری اولتراسونیک پیزوالکتریک، لرزش توسط نیروی مکانیکی که در اثر ورود نیروی الکتریکی به کریستالهای پیزوالکتریک ازجمله کوارتز وارد شده، به وجود می آید. در این نوع دستگاه جرمگیر دندان لرزش قلم تنها بصورت عمودی اتفاق می افتد. با توجه به اینکه لرزش در جهت افقی باعث خونریزی در هنگام برداشتن پلاک زیر لثه است، توصیه می شود که از این نوع دستگاه ها برای جرمگیری پلاک زیر لثه استفاده شود.
هریک از انواع این دستگاه ها معایب، مزایا و ویژگی های خاص خودشان را دارند که باید در هنگام خرید دستگاه کویترون به آن ها توجه کنید.
خرید تجهیزات دندانپزشکی به دلیل تنوع بالای محصولات و محدوده وسیع قیمت ها همواره یکی از چالش های بزرگ برای دندانپزشکان است. اما با کسب اطلاعات کافی در مورد هر دستگاه و همچنین آشنایی با نکاتی که در هنگام خرید باید به آن توجه کنید می توانید این چالش را برای خودتان برطرف کنید. برای خرید دستگاه جرمگیر التراسونیک نیز مانند تمام تجهیزات باید نکاتی را در نظر داشته باشید که در این بخش به آن ها اشاره خواهیم کرد.
اختلاف در سیستم ارتعاشی دستگاه جرمگیر باعث ایجاد تفاوت در کاربرد آن ها نیز شده است. در بین سه نوع دستگاه جرم گیر اولتراسونیک، کویترون یا جرم گیر التراسونیک القایی دارای بیش ترین قدرت و بالاترین سرعت است. این ویژگی ها آن را برای جرم گیری دندان های کامپوزیت شده، لمینیت شده و حتی ایمپلنت های دندانی ایده آل می کند. از طرف دیگر دستگاه جرم گیر پیزوالکتریک به دلیل ارتعاش عمودی قلم سری آن برای جرم گیری خطوط لثه مناسب هستند زیرا ارتعاش افقی می تواند به لثه آسیب بزند و باعث خونریزی آن شود. بنابراین همانطور که گفتیم، اولین نکته در هنگام خرید دستگاه جرم گیر دندان، کاربرد آن برای شماست.
یکی از مهم ترین نکاتی که پیش از خرید دستگاه جرمگیر دندان باید به آن توجه کنید نوع و اندازه اسکیلرها یا سری هایی است که می توانید برای جرمگیری به هندپیس دستگاه متصل کنید. اسکیلرها در انواع پریودنتال و جرمگیری با شماره های مختلف در بازار موجود هستند. بنابراین حتما پیش از خرید از اتصال اسکیلرهای مورد استفاده خود به سری هندپیس مطمئن شوید.
دستگاه های جرمگیر می توانند دارای سه عملکرد کاری پیشگیری، پریو (Prio) و اندو (Endo) باشند. این ویژگی به این معنی است که با تعویض قلم سری دستگاه می توانید از آن برای این مود های کاری استفاده کنید. البته در صورتی که شما متخصص اندو یا پریو هستید احتمالا این نوع از دستگاه ها برای شما ابتدایی خواهند بود و نیاز به تهیه اندوموتور خواهید داشت. اما اگر گاهی نیاز به انجام فعالیت های اندو پیدا می کنید، استفاده از دستگاه جرمگیر اولتراسونیک دارای این مودهای کاری به شما پیشنهاد می شود.
پیش از خرید دستگاه جرمگیر دندان باید به این سوال پاسخ دهید که آیا نیاز به جابه جایی مداوم دستگاه جرم گیر دارید یا خیر؟ در صورتی که نیاز دارید کار جرم گیری دندان را در فضایی جداگانه انجام دهید یا در کلینیک شما تنها یک دستگاه جرم گیر هست که باید به یونیت های مختلفی متصل شود، نوع پرتابل جرمگیر اولتراسونیک برای شما مناسب خواهد بود. در نظر داشته باشید که این دستگاه قیمتی چندین برابر دستگاه جرمگیر داخل یونیتی دارد.
منبع آب مستقل در دستگاه جرمگیر اولتراسونیک یک ویژگی به ظاهر کم اهمیت اما بسیار مهم است خصوصا در صورتی که دستگاه جرمگیر انتخابی شما پرتابل باشد. همانطور که می دانید در سری قلم دستگاه جرمگیر سوراخی برای خارج شدن آب وجود دارد. این آب از کجا تامین می شود؟ برای تامین این آب در دستگاه اولتراسونیک دو راه وجود دارد. یا باید دستگاه را به منبع آب یونیت متصل کنید، یا این که خود دستگاه جرمگیر دارای منبع آب مستقل باشد.
اگر دستگاه جرمگیر شما از نوع پرتابل باشد در صورت عدم وجود منبع آب مستقل در آن، پرتابل بودن آن عملا بی فایده خواهد بود زیرا برای استفاده از آب باید آن را به یونیت متصل کنید. در صورتی که دستگاه انتخابی شما منبع آب مستقل نداشت به دنبال قابلیت کار بدون آب در جرمگیر اولتراسونیک خود باشید.
برای این که در هنگام کار دید بهتری داشته باشید لازم است که سری هندپیس دستگاه جیرمگیر التراسونیک دارای سیستم روشنایی با نور LED باشد. این سیستم نوری می تواند اپتیک (Optic) و یا فایبراپتیک (Fiber Optic) باشد. درون هندپیس هایی که نور LED آن ها اپتیک است یک ژنراتور تعبیه شده است که بدون نیاز به اتصال به برق یونیت دندانپزشکی و تنها با انرژی خود دستگاه کار می کند. این سیستم یک عیب بزرگ دارد و آن این است که در صورت برخورد آب با ژنراتور احتمال سوختگی آن بالا رفته و در نتیجه لامپ جرمگیر اپتیک شما عمر مفید کوتاهی خواهد داشت.
هندپیس های فایبراپتیک ژنراتور جداگانه ندارند و از طریق اتصال سوراخ های زیر هندپیس به یونیت انرژی مورد نیاز را تامین می کنند. سیستم روشنایی این نوع از دستگاه های جرمگیر التراسونیک عمر بیش تری داشته و احتمال خرابی لامپ در آن ها به مراتب کمتر می باشد.
در بین انواع دستگاه جرمگیری دندانپزشکی، دستگاه جرمگیر پیزوالکتریک بیش ترین قیمت و دستگاه جرمگیر ایرفلو پایین ترین قیمت را دارند. در این میان دستگاه جرمگیر اولتراسونیک القایی یا کویترون یک دستگاه مقرون به صرفه و اقتصادی شناخته می شود. طبیعتا تغییر در اجزا و کاربرد دستگاه جرمگیر در قیمت آن تاثیر می گذارد. به طور مثال با اضافه شدن قابلیت منبع آب مستقل یا مودهای کاری مختلف قیمت دستگاه جرمگیری دندانپزشکی رو به افزایش خواهد رفت.
از طرفی همانطور که اشاره کردیم انواع پرتابل دستگاه کویترون از نوع داخل یونیتی آن ها قیمت های بسیار بالاتری دارند. به طور کلی هرچه امکانات و قابلیت های دستگاه جرمگیر دندان بیش تر شود، افزایش قیمت را در آن شاهد خواهید بود. ناگفته نماند که شرکت سازنده دستگاه نیز می تواند تاثیر چشمگیری در قیمت دستگاه جرمگیری دندانپزشکی بگذارد.
برای خرید دستگاه کویترون یا جرمگیر دندانپزشکی با توجه به قیمت نسبتا بالای آن نیاز است که دقت بالایی به خرج دهید. از طرفی دستگاه جرمگیر دندان ابزاری نیست که لازم باشد آن را به صورت ماهیانه یا حتی سالانه تعویض کنید. بنابراین باید سعی کنید تا با توجه به نیاز و حجم کاری خود دستگاه جرمگیری را انتخاب کنید که بتواند سال ها پاسخگوی نیازهای شما باشد.
در خرید دستگاه کویترون باید به وزن و میزان صدای تولید شده توسط آن هم دقت کنید. هندپیس دستگاه جرمگیر یکی از ابزار پراستفاده در مطب شما خواهد بود بنابراین وزن و خوشدستی آن اهمیت زیادی دارد. از طرفی صدای تولید شده توسط دستگاه جرمگیر می تواند در بلند مدت آزار دهنده باشد. خوب است بدانید که در میان انواع دستگاه های جرمگیر دندان، بیش ترین صدا مربوط به دستگاه جرمگیر ایرفلو و کم ترین صدا مربوط به دستگاه پیزوالکتریک است.
اکنون با توجه به نکات گفته شده می توانید با خیالی آسوده اقدام به خرید دستگاه جرم گیر دندان مناسب کنید. فروشگاه یونیت با شرح کامل ویژگی محصولات و نقد و بررسی آن ها این امکان را برای شما فراهم کرد است تا با مقایسه ده ها مدل مختلف، دستگاهی را بخرید که بیش ترین کارایی را برای شما دارد.