اگر به هر دلیلی انتخاب کنید که یک دندان برای درمان محافظت از پالپ کاندید مناسبی است، باید با دو ماده مصرفی به نام بیس و لاینر دندانپزشکی آشنایی کافی و لازم را داشته باشید.
فرآیند کف بندی دندان یا همان بیس و لاینر، یک لایه محافظتی برای دندان است که در مقابل عواملی مانند نیرو، گرما و سرما از دندان محافظت می کند. برای انتخاب بیس و لاینر در وهله اول باید بدانید که قرار است از پالپ در مقابل چه چیزی حفاظت شود. اگر لازم باشد تا از پالپ در برابر مشکلات مکانیکی، حرارتی و الکتریکی حفاظت بشود بنابراین باید از بیس دندانپزشکی استفاده شود. اما اگر درمان پزشکی برای دندان لازم باشد به سراغ لاینر دندانپزشکی بروید. لاینرها حفاظت های مختلفی از جمله پزشکی و شیمیایی دارند و می توانند از نفوذ مواد به سمت پالپ جلوگیری کنند.
اهمیت استفاده از بیس و لاینر بیش تر زمانی مشخص می شود که اقدام به ترمیم های کامپوزیتی یا آمالگامی کنید. در این مواقع مبحث حفاظت از پالپ دندان بسیار مهم خواهد شد و هرچه در ترمیم ها به پالپ نزدیک تر شوید، نیاز به حفاظت از آن نیز بیش تر خواهد شد.
در دنیای امروز لاینر و بیس دندانپزشکی مدام در حال پیشرفت هستند و به مرور در حال جایگزین شدن برای مواد مصرفی قدیمی دندانپزشکی هستند.
در مبحث لاینر دندانپزشکی، دایکال دندانپزشکی و هیدروکسید کلسیم رایج ترین و استانداردترین مواد موجود هستند که کسی نمی تواند ادعا کند که آن ها را نمی شناسد و از آن ها استفاده نکرده است.
هیدروکسید کلسیم بسیار برای استفاده به عنوان لاینر دندانپزشکی ایده آل است. اما چرا؟ این ماده بیش از 10 سال است که در حوزه دندانپزشکی به عنوان لاینر دندانپزشکی استفاده می شود و منبع بسیار بزرگی از کلسیم را در کنار پالپ ایجاد می کند. این ماده می تواند باعث عاج سازی شود و به دلیل داشتن حالت قلیایی باکتری ها را از بین می برد.
کنار تمام محاسن، این لاینر دندانپزشکی ایراداتی نیز دارد. از جمله این ایرادات می توان به ضخامت بسیار کم آن ها اشاره کرد. البته لاینرها را می توان از نظر ضخامت به 3 دسته 2 تا 5 میکرونی، 20 تا 25 میکرونی و 200 تا 1000 میکرونی تقسیم کرد. از دیگر نقاط ضعف آن نیز می توان به شسته شدن یا حل شدنشان در محیط پالپی اشاره کرد.
همانطور که اشاره شد، دایکال نوعی لاینر دندانپزشکی است که از نور رادیواکتیو ایجاد شده و مواد موجود در آن حاوی هیدروکسید کلسیم هستند. دایکال دندانپزشکی نسبت به سایر انواع لاینرها مقاومت بیش تری دارد و از آن ها بیش تر در ترمیم های توتال اچ (ترمیم هایی که نیاز به استفاده از اسید اچ دارند) استفاده می شود زیرا مقاومت بسیار بالایی در برابر اسید فسفریک داشته و اجازه نفوذ آن به لایه زیرین لاینر را نمی دهد. بنابراین در صورتی که قصد دارید ترمیم دندان را به روش توتال اچ پیش ببرید، پیشنهاد ما به شما استفاده از دایکال نوری دندانپزشکی به عنوان لاینر است.
به طور کلی برای خرید یک لاینر دندانپزشکی ایده آل شما باید نکاتی را در نظر بگیرید.
همان طور که بالاتر گفته شد وجود کلسیم در لاینرهای دندانپزشکی باعث می شود تا عاج سازی در پالپ صورت بگیرد. بنابراین هرچه میزان این کلسیم بیش تر باشد، عاج سازی و در نتیجه حفاظت پالپ موفق تری خواهید داشت. لاینرهایی مانند دایکال، سمان ها و MTA دندانپزشکی میزان خوبی از کلسیم را برای عاج فراهم می کنند.
در کنار این مواد رزین هایی نیز وجود دارند که به جای هیدروکسید کلسیم، بر پایه سیلیکات کلسیم ساخته شده اند که یک منبع بسیار بزرگ تر از کلسیم هستند. اما در نظر داشته باشید که رزین ها در برخی از شرایط و در بعضی از دندان ها قابل استفاده نیستند و حساسیت زیادی برای دندان ایجاد می کنند. بنابراین در هنگام خرید لاینر دندانپزشکی حتما به منبع کلسیم آن توجه کافی را داشته باشید.
محیط پالپ دندان یک محیط به شدت مرطوب و خیس است. حالا تصور کنید که لاینر دندانپزشکی شما ماده ای هیدروفوب باشد. در این شرایط نمی توان از آن توقع یک باند قوی و ایده آل را داشت. مواد رزینی که به عنوان لاینر استفاده می شوند غالبا هیدروفیل هستند و همین موضوع باندینگ قوی آن ها را در محیط عاج تضمین می کند. این ویژگی معمولا در بسته بندی لاینرها به صورت اشاره مستقیم به کلمه هیدروفیل یا با عبارت "غیرقابل انحلال در پالپ و آب" ذکر می شود.
میزان باندینگ و ماندگاری لاینر دندانپزشکی با هیدروفیل بودن آن ارتباط مستقیم دارد. همانطور که بالاتر گفتیم، مواد هیدروفوبی که به عنوان لاینر استفاده می شوند در محیط مرطوب عاج نه تنها باند نشده بلکه شسته نیز خواهند شد. بنابراین این می تواند یکی از مهم ترین نکاتی باشد که باید به آن توجه کنید.
شرینکیج یک ماده به معنی تمایل آن به روان پذیری است. هرچه شرینکیج لاینر دندانپزشکی پایین تر باشد، یعنی این ماده قوام بیشتری دارد و تمایل به روا شدن آن کم تر است. میزان شرینکیج لاینر دندانپزشکی نیز مانند سایر مواد باید در حد متعادلی باشد. اگر لاینر شما شرینکیج بالایی داشته باشد بنابراین استحکام کمی داشته و نمی تواند در سرجای خودش بماند. از طرفی شرینکیج بالا نیز می تواند باعث شود که لاینر در سر جای خود منقبض شده و شیارها یا ترک هایی در آن ایجاد شود. بنابراین عدد شرینکیج بالا لزوما مناسب نبوده و گاهی ممکن است شرینکیج 1.5 تا 2 درصد مناسب تر از 3.5 تا 4 درصد آن باشد.
تا به این جا با لاینر دندانپزشکی آشنا شدید. این لایه نازک همانطور که گفته شد جهت حفاظت از پالپ در برابر مواد شیمیایی و نفوذ سایر مواد به پالپ استفاده می شود. لاینرها به حدی نازک هستند که نمی توانند به تنهایی بار ترمیم های دندانی را به دوش بکشند بنابراین در این مرحله از ماده ای به نام بیس دندانپزشکی استفاده می شود. بیس ها نسبت به لاینرها ضخامت بیش تری (حداقل 1 میلی متر) دارند و از ترکیب یک ماده پودری و مایع برای جایگذاری آماده می شوند.
برای بیس دندانپزشکی می توان از موادی مانند پلی کربوکسیلات، سمان گلاس آینومر، زین اکساید اوژنول و زینک فسفات استفاده کرد.
پلی کربوکسیلات از جمله موادی است که به عنوان بیس در دندانپزشکی استفاده می شود. این ماده حساسیت زا نبوده و می توان از آن برای چسباندن روکش دندان نیز استفاده کرد.
زینک اکساید اوژنول یا ZOE به عنوان بیس در دندانپزشکی نه تنها باعث ایجاد حساسیت نمی شود بلکه برای آن دسته از بیمارانی توصیه می شود که در دندان خود درد احساس می کنند زیرا این ماده تا حدی توانایی تسکین درد را نیز دارد.
گلاس آینومرها نیز به عنوان یکی از بی ضررترین و سازگارترین مواد مصرفی دندانپزشکی شناخته شده و می توان از آن ها در نوع سلف کیور و لایت کیور به عنوان بیس دندانپزشکی استفاده کرد.
دسته دیگری از بیس دندانپزشکی زینک فسفات ها هستند. از این بیس نمی توان برای دندان های زنده یا وایتال استفاده کرد زیرا همواره یکی از حساسیت زا ترین مواد برای پالپ دندان شناخته شده اند. بنابراین بهتر از از این بیس دندانپزشکی برای دندان های نان وایتال و یا چسباندن روکش های دندانی (دور از پالپ دندان) استفاده کرد.
بیس دندانپزشکی به عنوان یک لایه محافظ در برابر آسیب های مکانیکی، حرارتی و الکتریکی برای پالپ عمل می کند. این لایه در زیر ترمیم های دندانی انجام می شود بنابراین باید تحمل وزن و نیروی وارد شده از طرف مواد ترمیمی را داشته باشد. معمولاً این ماده پس از جایگذاری و سخت شدن میتواند نیروهای ناشی از فشردهسازی ماده ترمیمی را تحمل نمایند. استفاده از این مواد در زیر رستوریشن های دائم باعث التیام پالپ آسیبدیده می شود. گاهی مواقع پالپ را در مقابل شوکهای گالوانیک، حرارتی و سایر ضربهها و ترومای مکانیکی محافظت می کند.
سمان هایی که به عنوان بیس در ترمیم پالپ از دست رفته استفاده می شوند گاهی لایت کیور و گاهی سلف کیور هستند. همان طور که از نام این بیس های دندانپزشکی پیداست، برخی از آن ها نیاز به استفاده از دستگاه دستگاه لایت کیور دارند تا بتوانند به استحکام لازمشان برسند و برخی دیگر برای کیور شدن نیاز به عامل خارجی نداشته و خود چسب یا سلف کیور هستند. در زمان خرید سمان دندانپزشکی برای استفاده به عنوان بیس توجه کنید که آیا تجهیزات لازم برای کیور کردن آن را دارید یا خیر؟ سپس بهترین انتخاب را با توجه به شرایط و نیاز خود انجام دهید.
بیس ها به دلیل نزدیک بودن به پالپ دندان در صورتی که به درستی انتخاب نشوند، احتمال بالایی در ایجاد حساسیت در آن دارند. بنابراین باید حتما در انتخاب نوع آن ها دقت کنید. برای انتخاب بهتر بیس دندان باید ابتدا تعیین کنید که چه دندانی را می خواهید کف بندی کنید. اگر از بیس برای کف بندی دندان وایتال یا زنده استفاده می کنید، ماده زینک اکساید به هیچ عنوان مناسب نیست زیرا احتمال ایجاد حساسیت در آن بالاست و بهتر است به جای آن از سمان گلاس آینومر، زینک اکساید اوژنول و پلی کربوکسیلات استفاده کنید.
در صورتی که دندان مورد نظر شما نان وایتال یا غیرزنده باشد دیگر مسئله ایجاد حساسیت را نخواهید داشت و می توانید با خیالی راخت تر و دستی بازتر از بیس دندانپزشکی استفاده کنید.
در هنگام خرید مواد ترمیمی دندانپزشکی، طبیعتا قیمت یکی از فاکتورهای مهم انتخاب و تصمیم گیری است و بیس و لاینر دندانپزشکی نیز از این قانون مستثنی نیستند. قیمت بیس و لاینر دندانپزشکی را عوامل زیادی مانند حجم، نوع، لایت کیور یا سلف کیور بودن و ... مشخص می کنند. از طرفی برندهای خارجی دارای قیمت بالاتری نسبت به انواع ایرانی آن هستند که این همیشه نشان دهنده کیفیت بالاتر و برتری آن ها نسبت به محصولات داخلی نیست. گاهی به دلایل مختلفی مانند ساختار و یا تاریخ انقضاء محصولات خرید تولیدات داخلی به نفع شما خواهد بود. بنابراین سعی کنید که هنگام خرید بیس و لاینر دندانپزشکی ابتدا به نیاز خود و سپس به قیمت و برند سازنده آن توجه کنید.
امروزه با توجه به عرضه محصولات جدید و تنوع زیاد آن ها انتخاب نوع و خرید بیس و لاینر دندانپزشکی به مسئله ای دشوار تبدیل شده است. بنابراین نیاز دارید که به طور مداوم دانش خود را به روز کنید. متاسفانه گاهی نام تجاری محصولات می توانند گمراه کننده باشند. بنابراین با آشنایی دقیق با محصولات و مطالعه دقیق کاتالوگ آن ها می توانید این اشتباهات را به صفر رسانده و بهترین انتخاب را انجام دهید. یونیت به عنوان یکی از معتبرترین پلتفرم های فروش آنلاین تجهیزات دندانپزشکی و پزشکی با بررس دقیق محصولات و همچنین قرار دادن کاتالوگ اصلی برای هر محصول به شما کمک می کند تا مطمئن ترین انتخاب و راحت ترین خرید آنلاین تجهیزات دندانپزشکی و پزشکی را تجربه کنید.